Χριστουγεννιάτικο δέντρο: Φυσικό έλατο ή πλαστικό;

Ημέρες γιορτών και οι περισσότεροι από εμάς απολαμβάνουμε ολιγοήμερη ή μεγαλύτερη διακοπή των επαγγελματικών μας υποχρεώσεων, ανάμεσα σε φιλικά και συγγενικά πρόσωπα. Σε κάθε σπίτι έχει στολιστεί ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ένα δέντρο γεμάτο στολίδια και πολύχρωμα λαμπάκια που προσφέρει χαρά σε μικρούς και μεγάλους.

Πως όμως φτάσαμε να στολίζουμε δέντρο τα Χριστούγεννα, πότε στόλισαν τα πρώτα δέντρα και τι συμβολίζει το έθιμο αυτό;

Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές η παράδοση να στολίζονται δέντρα ή κομμάτια δέντρων υπήρχε σε όλες τις θρησκείες από την αρχαιότητα. Στη χριστιανική θρησκεία τον 4ο αιώνα καθιερώθηκε η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού της Γέννησης του Χριστού και τον 8ο αιώνα στολίστηκε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που ήταν έλατο. Μάλιστα η επιλογή του έλατου έγινε από τον ’γιο Βονιφάντιο για να σβήσει την ιερότητα που απέδιδε ο κόσμος μέχρι τη στιγμή εκείνη(κατάλοιπο της ειδωλολατρίας) στη δρυ. Έτσι το έλατο έγινε σύμβολο χριστιανικό και ειδικότερα των Χριστουγέννων. Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο πουλήθηκε στη Γερμανία το 1539 και χρειάστηκαν περισσότερα από διακόσια χρόνια για να διαδοθεί το έθιμο σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο στολίστηκε στα ανάκτορα του Όθωνα το 1833.

Το πρώτο ηλεκτρικά φωταγωγημένο δέντρο εμφανίστηκε στη Νέα Υόρκη το 1882 στην κατοικία του Έντουαρντ Τζόνσον συναδέλφου του Τόμας Έντισον(Εφευρέτης του ηλεκτρικού λαμτήρα). Τα πρώτα δέντρα ήταν όπως είναι αναμενόμενο φυσικά, παράλληλα όμως με την ανάπτυξη της τεχνολογίας των πλαστικών άρχισαν να εμφανίζονται στη αγορά και τεχνητά χριστουγεννιάτικα δέντρα. Σήμερα υπολογίζεται ότι σε ετήσια βάση πωλούνται πάνω από 72 εκατομμύρια χριστουγεννιάτικα δέντρα. Από αυτά τα 35 εκατομ. είναι φυσικά και τα υπόλοιπα 37 εκατομ. τεχνητά. Γύρω από το θέμα της επιλογής μεταξύ φυσικού ή τεχνητού χριστουγεννιάτικου δέντρου έχει γίνει πολύ κουβέντα όπου φυσικά η κάθε πλευρά αναπτύσσει τα επιχειρήματά της. Εμείς θα προσπαθήσουμε να παραθέσουμε τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε επιλογής προκειμένου ο καθένας να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Να ξεκαθαρίσουμε βέβαια εξαρχής ότι όταν μιλάμε για φυσικά δέντρα σε καμία περίπτωση δεν συζητάμε για κοπή δέντρων από το φυσικό δάσος παρά μόνο από οργανωμένες και νόμιμες φυτείες δέντρων που προορίζονται αποκλειστικά για χριστουγεννιάτικα δέντρα.

Ξεκινώντας με τα πλεονεκτήματα του τεχνητού δέντρου αξίζει να αναφέρουμε ότι δεν ρίχνει τα φύλλα του, μεταφέρεται εύκολα γιατί συνήθως είναι πτυσσόμενο και συρναμολογούμενο, είναι πιο ομοιόμορφο και ο στολισμός του γίνεται ευκολότερα. Ακόμη αποθηκεύεται εύκολα για την επόμενη χρονιά, δεν ενοχλεί ανθρώπους που έχουν αλλεργία στα κωνοφόρα δέντρα και τέλος ίσως το μεγαλύτερο πλεονέκτημά του είναι ότι έχει μεγάλη διάρκεια ζωής που υπολογίζεται συνήθως στα δέκα χρόνια. Να σημειώσουμε βέβαια ότι η πλειονότητα των δέντρων αυτών είναι εισαγωγής(Κίνα, Μαλαισία, Ταϊβάν κλπ) οπότε υπάρχει διαρροή συναλλάγματος στο εξωτερικό και έτσι πλήττεται η οικονομία της ελληνικής υπαίθρου.

Το φυσικό χριστουγεννιάτικο δέντρο από την άλλη πλευρά δημιουργεί μια φυσική και ζεστή ατμόσφαιρα στο σπίτι, έχει ένα υπέροχο φυσικό άρωμα, βοηθάει την τοπική αγροτική οικονομία, είναι βιοδασπώμενο και ανακυκλώνεται εύκολα. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ατμόσφαιρας και Περιβάλλοντος του Γκέτεμποργκ της Σουηδίας το φυσικό δέντρο είναι πέντε φορές πιο συμβατό περιβαλλοντικά σε σύγκριση με το τεχνητό. Το φυσικό δέντρο κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του απορροφά από την ατμόσφαιρα διοξείδιο του άνθρακα και άλλα βλαβερά αέρια και εκλύει οξυγόνο. Υπολογίζεται ότι από έκταση τεσσάρων στρεμμάτων με κωνοφόρα δέντρα παράγεται ποσότητα οξυγόνου ικανή να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες 18 ατόμων. Οι περιοχές που καλλιεργούνται τα χριστουγεννιάτικα δέντρα συνήθως δεν μπορούν να δεχθούν καμία άλλη καλλιέργεια, οπότε καλύπτονται με βλάστηση εκτάσεις που μέχρι πρότινος ήταν χέρσες. Επίσης με τον τρόπο αυτό προστατεύεται η περιοχή από την επιφανειακή διάβρωση του εδάφους και εμπλουτίζεται ο υδροφόρος της ορίζοντας. Τα τεχνητά δέντρα συνήθως είναι από πολυβινυλοχλωρίδιο(PVC) το οποίο είναι υποπροϊόν του πετρελαίου και είναι ανακυκλώσιμο μόνο κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Βέβαια το τεχνητό δέντρο έχει μεγάλη διάρκεια ζωής και δεν χρειάζεται να δαπανώνται χρήματα κάθε χρόνο για την απόκτησή του. Τα φυσικά δέντρα είναι βιοδασπώμενα και ανακυκλώσιμα και σε πολλά κράτη έχει δημιουργηθεί υποδομή για τη συγκέντρωση και ανακύκλωση των φυσικών δέντρων για να αποφευχθεί το θλιβερό θέαμα που παρουσιάζουν οι δρόμοι με τα πεταμένα δέντρα στο τέλος των εορτών του δωδεκαημέρου. Επίσης υπάρχει και η δυνατότητα να στολίσει κανείς ένα δέντρο σε γλάστρα και να το διατηρήσει τον υπόλοιπο χρόνο ως καλλωπιστικό στο σπίτι. Με όλα όσα αναφέραμε παραπάνω ελπίζουμε να σας βοηθήσαμε ώστε την επόμενη χρονιά να κάνετε πιο συνειδητά την επιλογή σας ανάμεσα σε φυσικό ή τεχνητό δέντρο.

Κομπατσιάρης Αντώνης-Γεωπόνος
Πετρίδης Παύλος-Μηχ/λόγος Μηχ/κός
envkilkis@yahoo.gr

πηγη:  http://www.cotton-net.gr